проверени факти рецензирана публикација
лекторирани
by Cochrane
Придобивките за здравјето на забите од додавањето флуор во водата за пиење може да бидат помали сега отколку пред да биде широко достапна пастата за заби со флуор, покажа ажурираниот преглед на Кокрајн.
Тимот на истражувачи од универзитетите во Манчестер, Данди и Абердин ги прегледа доказите од 157 студии кои ги споредија заедниците во кои има додадено флуор во нивните резерви на вода со заедниците кои немаа дополнителен флуор во нивната вода. Истражувањето е објавено во Cochrane Database of Systematic Reviews.
Тие открија дека придобивките од флуоридирањето се намалуваат од 1970-тите, кога пастата за заби со флуор стана пошироко достапна.
Современите студии беа спроведени во земји со високи приходи. Влијанието на флуоридирањето на водата во заедницата во земјите со низок и среден приход е помалку јасно, поради отсуството на неодамнешни истражувања.
Познато е дека флуоридот, кој се користи во многу комерцијално достапни пасти и лакови за заби, го намалува расипувањето на забите. Владите во многу земји додадоа флуор во снабдувањето со вода за пиење за да го подобрат оралното здравје на населението, иако постојат поларизирани ставови за тоа дали ова е вистинската акција што треба да се преземе.
„Кога се толкуваат доказите, важно е да се размислува за поширокиот контекст и како општеството и здравјето се промениле со текот на времето“, вели коавторот Ен-Мари Глени, професор по истражување на здравствените науки на Универзитетот во Манчестер.
„Повеќето од студиите за флуоридација на водата се стари над 50 години, пред достапноста на паста за заби со флуор. Современите студии ни даваат порелевантна слика за тоа какви се придобивките сега.
Резултатите од студиите спроведени по 1975 година сугерираат дека започнувањето на шеми за флуоридација на вода може да доведе до малку помалку расипување на забите кај млечните заби на децата. Анализата на овие студии, која опфаќа вкупно 2.908 деца во ОК и Австралија, проценува дека флуоридирањето може да доведе до просечно 0,24 помалку расипани млечни заби по дете.
Сепак, проценката на ефектот доаѓа со несигурност, што значи дека е можно поновите шеми да немаат корист. За споредба, анализата на студиите со 5.708 деца спроведени во 1975 година или порано проценува дека флуоридирањето го намалува бројот на расипани млечни заби, во просек за 2,1 по дете.
Истите современи студии (спроведени по 1975 година), исто така, го разгледаа бројот на деца без расипување на млечните заби. Анализата покажа дека флуоридирањето може да го зголеми бројот на деца без расипување на забите за 3 процентни поени, повторно со можност да нема никаква корист.
Прегледот можеше да донесе само заклучоци за влијанието врз детските заби, со слични наоди и кај млечните и кај трајните заби. Немаше студии со возрасни кои ги исполнуваа критериумите на прегледот.
„Доказите сугерираат дека флуоридирањето на водата може малку да го намали расипувањето на забите кај децата“, вели коавторот д-р Луси О’Мали, виш предавач за истражување на здравствените услуги на Универзитетот во Манчестер.
„Со оглед на тоа што бенефитот се намали со текот на времето, пред да се воведе нова шема за флуорирање, треба внимателно да се размисли за трошоците, прифатливоста, изводливоста и тековниот мониторинг.
Застапниците сугерираат дека една од клучните придобивки од флуоридирањето на водата е тоа што ги намалува нееднаквостите во оралното здравје. Овој ажуриран преглед се обиде да го испита ова прашање и не најде доволно докази за да го поддржи ова тврдење, иако тоа не мора да значи дека нема ефект.
Наодите од прегледот се совпаѓаат со неодамнешните опсервациски студии, вклучително и студијата LOTUS, која ги спореди анонимизираните стоматолошки здравствени досиеја со статусот на флуоридација на вода за 6,4 милиони возрасни и адолесценти во Англија помеѓу 2010 и 2020 година. На луѓето во флуорираните области им требаа малку помалку инвазивни стоматолошки третмани, без значителни влијание врз нееднаквостите.
„Современите докази кои користат различни истражувачки методологии сугерираат дека придобивките од флуоризираната вода се намалени во последните децении“, вели Тања Волш, професор по евалуација на здравствената заштита на Универзитетот во Манчестер, коавтор и на прегледот на Кокрајн и на студијата ЛОТУС. „Нееднаквостите во оралното здравје се итно јавно здравствено прашање кое бара акција. Флуоридирањето на водата е само една опција и не мора да е најсоодветна за сите популации.
„Иако флуоридирањето на водата може да доведе до мали подобрувања во оралното здравје, тоа не се однесува на основните прашања како што се високата потрошувачка на шеќер и несоодветното однесување на оралното здравје“, вели коавторот Џенет Кларксон, професор по клиничка ефикасност на Универзитетот во Данди. „Веројатно е дека секоја превентивна програма за орално здравје треба да преземе повеќестран пристап со повеќе агенции“.
Повеќе информации:
Флуоридација на вода за спречување на забен кариес, Cochrane Database of Systematic Reviews (2024). DOI: 10.1002/14651858.CD010856.pub3.