проверени факти доверлив извор
лекторирани
од Универзитетот во Бон
Дали трето и четврто одделение би купиле помалку нездрави грицки доколку се поскапи? Одговорот што го дадоа истражувачите од Универзитетот во Бон е нијансиран: некои основци всушност обрнуваат внимание на цената. Други, пак, имаат толку силни преференции што се подготвени да платат малку повеќе за нив.
Третата група, за разлика од нив, се чини дека сè уште нема доволно когнитивни вештини за да биде значително под влијание на цените. Студијата пред сè илустрира колку различно се однесуваат децата кога станува збор за нивното купување закуски – наод што исто така треба да биде од интерес за креаторите на политиките. Резултатите сега се објавени во списанието Food Quality and Preference.
Дали да одам по чоколадните колачиња или можеби парчињата јаболка? Дури и децата од основно училиште се соочени со оваа одлука: куповната моќ на шест до дванаесет годишните деца во Германија се проценува на повеќе од две милијарди евра. Многумина од нив вложуваат голем дел од својот џепарлак во сладолед и други слатки задоволства.
Но, честото посегнување по нездрави грицки може да има долгорочни последици: едно од седум деца во Германија се смета за со прекумерна тежина. Истовремено, се зголемува бројот на оние кои на млада возраст заболуваат од дијабетес или страдаат од кардиоваскуларни проблеми.
„Во земји како Велика Британија, сега се наплаќа данок на шеќер за слатките пијалоци“, објаснува Стефани Ландвер, докторант на Катедрата за истражување на пазарот за земјоделство и храна на Универзитетот во Бон. Се чини дека оваа мерка е успешна и кај тинејџерите, како што сугерираат студиите. Но, дали е тоа случај и со помалите деца? И за споредба, какво влијание имаат одредени брендови кои се популарни во возрасната група врз одлуката за купување?
Ландвер ги истражуваше овие прашања заедно со проф. д-р Моника Хартман, претседател на одделот, како и со проф. Шон Б. Кеш (Универзитет Тафтс во Бостон, САД) и д-р Чинг-Хуа Јех (Универзитет во Бон). Истражувачите беа во можност да регрутираат околу 120 ученици од основно училиште на возраст од седум до десет години како испитаници.
Од младите учесници прво беше побарано да одговорат на неколку прашања, како на пример за нивните омилени грицки и нивното знаење за исхраната. Тие исто така завршија едноставен тест за нивното разбирање на количините. Примерок прашање: Ако има 50 деца на детски роденден, дали е тоа многу или малку? „Резултатите овозможуваат да се извлечат заклучоци за тоа колку добро децата можат да ги проценат бројките“, објаснува Ландвер. „Оние кои имаат пониски вештини во овој поглед веројатно се помалку способни да ги проценат цените.
По завршувањето на овој дел, девојчињата и момчињата добија три евра како награда. Тие потоа можеа да купат ужина како дел од едноставен експеримент за купување. Асортиманот вклучуваше колаче од чоколадо (најздравата алтернатива), пакетче со овошна каша (малку поздраво) и парчиња јаболка (најздрав избор).
Производите се нудеа на три различни нивоа на цени – 60 центи, едно евро или 1,40 евра. Дополнително, секоја закуска доаѓаше во две варијанти: една од Мекдоналдс, многу познат бренд кај децата, и втората од непознат производител.
Сега на децата им беа покажани фотографии од два различни производи по различни цени, како чоколадно колаче без име за едно евро и парчиња јаболка од Мекдоналдс за 1,40 евра. Девојките и момчињата можеа да наведат кој производ ќе го купат, но имаа и можност да изберат ниту едното, ниту другото.
Изборот беше забележан на картичка за одговор. Севкупно, овој експеримент беше повторен десет пати со различни комбинации на закуски и цени. „Значи, завршивме со десет елаборати за секое дете“, објаснува проф. Моника Хартман. Тие беа превртени и измешани, а на соодветното дете му беше дозволено да извлече карта. Изборот што беше означен на него потоа беше имплементиран: На пример, ако картичката беше нацртана каде што детето избрало чоколадно колаче без име за цена од едно евро, детето го платило и го добивало колачето.
Анализата на податоците покажува дека децата од основно училиште многу се разликувале во нивните одлуки за купување. „Генерално, тие би можеле да се поделат во три групи“, вели Ландвер. Љубителите на колачиња кои не можеа да се одвратат од купување на нивната омилена закуска дури и ако е поскапа.
Ценовно чувствителните купувачи, кои својата одлука ја донесоа првенствено зависна од куповната цена. А оние кои сè уште немаа јасно разбирање за евтино или скапо – тоа беа главно помладите. Тие често се стремеле да ја изберат овошната каша; цената не им беше многу важна.
Нешто изненадувачки за истражувачите беше уште еден резултат: грицките на Мекдоналдс во никој случај не беа попопуларни кај децата. Напротив: во просек, тие всушност биле помалку подготвени да платат за нив отколку за грицки од непознати производители. „Можеби е затоа што Мекдоналдс е познат повеќе по хамбургерите и помфритот, а помалку по парчињата јаболка или чоколадните колачиња“, шпекулира Ландвер. Сосема е можно другите брендови да имаат ефект врз одлуките за потрошувачката на децата, вели таа.
Севкупно, студијата покажува дека помалите деца се многу хетерогена целна група: мерките насочени кон насочување на нивното однесување кон потрошувачката во одредена насока не функционираат подеднакво за сите.
„На пример, возраста и разбирањето на „евтино“ или „скапо“ игра значајна улога во влијанието на ценовните сигнали“, објаснува Ландвер. „Меѓутоа, има деца кои имаат такво разбирање, но сè уште не е веројатно дека ќе бидат под влијание на повисоките цени. Затоа, во борбата против дебелината, има смисла да се потпреме на различни стратегии за да допреме што е можно повеќе девојчиња и момчиња.
Повеќе информации:
Stefanie C. Landwehr et al, Децата не се сите исти – Хетерогеност во однесувањето за купување закуски кај децата, Квалитет и претпочитање на храната (2023). DOI: 10.1016/j.foodqual.2023.104906.